Kolajen Nedir?
Kolajen, güçlü lifler oluşturan ve vücuda yapı sağlayan üç amino asit zincirinden oluşan üçlü bir sarmaldır. Kolajen, insan vücudunun en bol bulunan proteinidir. Toplam protein içeriğinin % 30'unu oluşturur.
Vücudumuzun bağ dokularının bütünlüğünü, elastikiyetini ve sağlamlığını sağlar ve böylece cildimizin, kıkırdak ve kemiklerin şeklini ve işlevini korur. Cilt ve kas hücrelerinde bulunan kolajenin temel görevi bağ dokusunu güçlendirmek ve vücut bütünlüğünü korumaktır.
Kaç Tip Kolajen Vardır? Farkları Nedir?
Bilinen 20 ye yakın kolajen tipi mevcuttur. Kolajen Tip 2 bileşiminin bazı detaylarında kollajen Tip 1'den farklıdır. Zincirlerdeki amino asitlerin sırası, kolajen Tip 1 ve kolajen Tip 2 arasında biraz farklılık gösterir. Kolajen Tip 2 üç özdeş kollajen zincirinden oluşur. Fakat kolajen Tip 1 kolajen 2 özdeş ve1 farklı zincir içerir.
Tip 1 Kolajen: Güçlü Cilt, Tendonlar & Bağlar
Tip 1 kolajen en uzun üçlü sarmalları oluşturur. Bu tip 1 kolajen yapısını, kopmadan esnetilebilen güçlü lif ağları oluşturmak için son derece uygun hale getirir. Bu elastik yapılar vücudumuza destek ve esneklik sağlar. Tip 1 kolajen insan vücudunda bulunur. Organik kemik kütlesinin % 90'ından fazlasını oluşturur. Aynı zamanda cildimizin, tendonların ve bağların büyük bir bölümünü içerir.
Tip 2 Kolajen: Daha Esnek Eklemler
Tip 2 kolajen, kıkırdakta mevcut olan kolajen formudur. Kıkırdakta Tip 1 Kolajen yoktur. En önemlisi, Glikozaminoglikanlar (GAG'lar) içeren doğal bir matriste gerçekleşir. Tip 2 kolajen dokuya gerilme mukavemeti ve elastikiyet sağlarken, GAG'lar kıkırdak yağlar, birlikte şoku emmek ve stresi gidermek için mükemmel matris sağlar.
Tip 3 Kolajen: Cilt Yenileme & Elastikiyet
Tip 3 kolajen sıklıkla Tip 1 kolajen ile bulunur. Örneğin, cildimiz hasardan kurtulursa, Tip 3 kolajen skar dokusu olarak görülür. Ayrıca kan damarı duvarlarımızda da elastikiyetin desteklenmesinde kilit rol oynayabilir.
Farklı Kolajen Tiplerinin Vücuttaki Rolleri Nelerdir?
Bilinen birçok farklı kolajen formu bulunmaktadır. Vücudumuz da bulunan kolajen formlarının % 80 ila 90 Tip 1, Tip 2 veya Tip 3 kolajendir. Her tipin fibril yapısı aynıdır. Kompakt üçlü sarmal yapıda üç uzun amino asit zinciri. Ancak moleküler seviyede önemli farklılıklar vardır.
Vücuttaki Kolajen Dağılımı Nasıldır?
Kolajen üretiminden vücudumuzdaki farklı hücreler sorumludur. Hücreler, büyük kolajen üçlü sarmalına birlikte bağlanan uzun zincirler için yapı taşları olarak spesifik amino asitleri kullanır. Ardından, yapısal doku desteği, esneklik ve kuvvetlere dayanma kabiliyeti sağlayan güçlü liflere birkaç sarmal halinde organize olmuştur.
Peki Kolajen vücutta nerede, ne kadar bulunmaktadır?
- Cilt %75: Kolajen cildin kuru kütle içeriğinin % 70'ini oluşturur. Cildin yapısının kilit bir bileşeni olan kolajen lifleri, cildin esnekliğini koruyan elastin ve nemi hapsetmek için hyaluronik asit için altyapı sağlar.
- Tendonlar %85: Tendonlar kasları kemiklere bağlayan güçlü fibröz bağ dokulardır. Kas kasılması sırasında tendonların rolü kuvvet iletmek ve gerginliğe dayanmaktır. Tendonlar % 85 kollajen tip 1 ve ayrıca proteoglikanlar içerir.
- Eklem Kıkırdakları %70: Eklem kıkırdağı, kolajen ve Proteoglikan’lardan (çoğunlukla Agrekan) oluşan ve hücre dışı bir matris üreten hücresel yapı bloklarından (Kondrositler) oluşur. Kolajen lifleri kıkırdakların % 70'ini oluşturur. Kıkırdakların yapısından ve gücünden sorumludur, Proteoglikanlar ise eklem için kayganlaştırıcı görevi görür.
- Kemikler %90: Organik kemik kütlesinin yaklaşık% 90'ını temsil eden kolajen, kalsiyum ve diğer minerallerin bağlandığı yapısal çerçeveyi sağlar. Kolajen lifleri ayrıca kemik esnekliği sağlar.
- Saçlar: Vücudun saç oluşumunu sağlayan proteinlerin sağlıklı yapısına verdiği katkı sayesinde kolajenin saç üretiminde de büyük faydaları mevcuttur. Saç ve saç derisinin nem dengesini korumasına yardımcı olur. Kolajen, saçların hızlı büyümesini, daha dolgun ve sağlıklı görünmesini sağlar. Ayrıca kolajen, saçların dökülmesini ve kırılmasını engeller.